Kerstmis in je eentje vieren, of maximaal met z’n drieën ongeveer, is het tijdelijke normaal. Daar wordt niemand vrolijk van. Dat is makkelijk te begrijpen: we zijn gewoontemensen, houden van andere mensen en zijn erg graag bij elkaar. Verjaardag, weekend, vrijdagmiddag, midzomernacht, Pasen, Nieuwjaar en ook Kerstmis zijn vanzelfsprekende redenen voor feest en samenzijn.
Dit einde van het jaar wordt anders dan in de afgelopen 100 jaar. Om te voorkomen dat we ziek worden of anderen ziek maken, is afstand noodzakelijk en anti-sociaal gedrag vertonen de opdracht. Dat is precies niet wat we als mensen graag doen, we zijn juist groepswezens die in het bij elkaar zijn hun eigenheid en zelfstandigheid bevestigen. We worden echter in deze periode gevraagd wijs en rationeel te zijn, terwijl we graag emotioneel gevoelig zijn.
In deze tegenstelling wensen we iedereen een fijn kerstfeest en een heerlijk nieuw jaar.
Met een paar suggesties voor het gebonden blijven met anderen, nu ze niet op bezoek komen of jij er niet heen zult gaan. Mocht je nog geen Zoom-bingo gedaan hebben: ga dat eens regelen. Laat de kerstcadeautjes winnen in plaats van ze weg te geven en bingo dus net zo lang totdat iedereen een keer gewonnen heeft. Help aan het eind de traagste door daar met z’n allen extra bingo-papiertjes voor in te vullen. De jongeren kunnen overigens goed uit de weg met nummers roepen en bingo’s controleren. Tussendoor pauzes houden en dan mogen de ouderen levensverhalen vertellen die verrassend of leuk zijn (als ze maar niet zeurpieten).
Haal daarnaast minstens twee keer zo veel kaartjes in huis, mogen kerstkaartjes zijn maar dat hoeft niet, als er gezinsleden zijn. Op kerstdag of kerstavond of wat voor moment ook maar: iedereen die kaartjes laten volschrijven. Adresseren aan mensen die anders op bezoek zouden komen of waar je zelf heen zou gaan. Dat dan iemand meer dan één kaartje krijgt is niet erg. De jongste gezinsleden worden wellicht geholpen met schrijven. Of ze mogen tekenen. Eindig elk kaartje met: “Laat eens horen hoe het met jou gaat!”. Stuur een dagje later al die kaartjes op en wacht rustig reacties af. Kan met de postdrukte makkelijk een weekje nemen.
Ben je in de stemming voor meer tekst dan op een kaartje past, schrijf dan met al je gezinsleden samen, tegelijk, een brief. Bij voorkeur handgeschreven. Met
stukjes tekst van iedereen erin. Gedichtje erin van een goede dichter misschien. Stukje songtekst erin van een mooi nummer. Wellicht af een toe een zin geschreven in het handschrift van je zoontje of dochter. Maak er een jaarverhaal van en vertel wat er gebeurd is. Wat er goed ging. Welke rampen zich voltrokken hebben. Hoe jullie je voelen. Een brief die een jaar beschrijft en die je dan opstuurt naar een familielid die je al lang niet meer gezien hebt. Alsof ie geëmigreerd is naar een ver land. Een stuk of vijf kantjes lijkt me wel het minimum om een jaar wat samen te vatten. En terwijl je schrijft, ben je in gedachten vlakbij de mensen die je schrijft. Zo werkt schrijven. Al eeuwen. Ver van elkaar vandaan en toch krachtig verbonden.
Foto(s): En nu wordt het kerst | Richard Brouwer.