Het is een jaarlijks terugkerend evenement. Tijdens ‘de week van het lezen en schrijven’ wordt op verschillende plaatsen in Nederland aan verschillende kandidaten de taal-heldenprijs overhandigd. De uitverkorene is iedere keer iemand die zich heeft ingezet voor het bestrijden van laaggeletterdheid onder de bevolking. Maar de huidige coronatijd heeft de hele gang van zaken op zijn kop gezet. Voor het tweede achtereenvolgende jaar is alles afgelast: er zijn geen nominaties, geen winnaars, er vindt geen prijsuitreiking plaats. Saskia Nijburg (Wij-team) en Adri Carmio (coördinator Taalhuis) vonden dit jammer en kwamen in actie. Geen officiële taalheldenprijs? Dan maar een officieuze! Ze besloten er eentje op lokaal niveau uit te loven. En het was direct duidelijk wie hiervoor in aanmerking kwamen. Sinds een jaar of vijf begeleiden Rosbina Tarigan en Ch’ing Sze Liem, als vrijwilligers, een groepje anderstalige Oosterparkers bij het leren spreken van het Nederlands. Ze doen dit twee keer in de week met groot enthousiasme. Hoezeer deze inzet wordt gewaardeerd, blijkt uit de woorden waarmee Adri, tijdens de les op woensdagochtend, de winnaars toespreekt. “Jullie zetten je voor 100 procent in voor jullie leerlingen, corona of geen corona. Als de live lessen niet kunnen doorgaan, dan doen jullie het via de telefoon of laptop. Behalve het leren van de taal, en de kennismaking met Nederland, is het sociale aspect van jullie werk ook heel belangrijk. Jullie verdienen het in het zonnetje te worden gezet!” Waarna ze haar woorden onderstreept met het overhandigen van de prijs – een fraaie plant met tekstkaart.
Jeugdjournaal
Terwijl Adri koffie en thee presenteert en taart uitdeelt, vertelt Rosbina dat zij en Ch’ing Sze iedere week tussen de tien en vijftien leerlingen hebben. “Op woensdagochtend oefenen we in het spreken van het Nederlands. Dat is ons voornaamste doel – dat iemand zich in het dagelijks leven met de taal weet te redden. Maar op donderdagmiddag is er ruimte voor één op één contacten. Dan is de aandacht meer gericht op het lezen en schrijven van het Nederlands.” De lessen zijn niet vrijblijvend. De leerlingen krijgen iedere week huiswerk mee, zoals het kijken naar het jeugdjournaal. “Het voordeel van het jeugdjournaal boven het journaal voor volwassenen is dat er een heel duidelijke samenhang is tussen beeld en geluid. Het is prima te volgen voor mensen die het Nederlands onvoldoende beheersen.”
De nationaliteiten
Het is een kleurrijk gezelschap dat iedere week in het leslokaal samenkomt. In de loop der jaren hebben zich deelnemers gemeld uit 32 verschillende landen. Op het moment zijn er participanten uit Rusland, China, Noorwegen, Somalië, Nigeria, Ethiopië, Mongolië, Venezuela en de Filippijnen. Zelf is Rosbina uit Indonesië afkomstig. Voor haar is Nederlands ook de tweede taal. “En ik vind het nog altijd leuk om nieuwe woorden te leren.”
Ch’ing Sze is eveneens in Indonesië geboren, maar woont sinds 1965 in Nederland. “Na mijn pensionering wilde ik vrijwilligerswerk gaan doen. En dit kwam op mijn pad. Ik vind het heel erg leuk werk. Tijdens de lessen spreken we zoveel mogelijk Nederlands. Wanneer we er niet uitkomen, schakelen we over op het Engels. Of we maken gebruik van google translate – en dan maar hopen dat de vertaling klopt. Deelnemers die uit hetzelfde land afkomstig zijn, helpen elkaar. Zo zijn er nu twee leerlingen die Spaans als moedertaal hebben. Met ons allen komen we er wel uit.”
Het Taalhuis
De lessen zijn opgezet vanuit het WIJ-team, in samenwerking met het Alfa-college. Ook het Taalhuis is betrokken. De laatste instantie is in het leven geroepen om laaggeletterdheid tegen te gaan, zo legt Adri na afloop van de prijsuitreiking uit. “Laaggeletterdheid is een groot probleem voor mensen. Ze kunnen brieven van de overheid niet lezen, ze kunnen hun kinderen en kleinkinderen niet voorlezen, Ze kunnen zelf geen fatsoenlijke brief schrijven. Ze maken onvoldoende gebruik van de mogelijkheden die de maatschappij hun biedt.” Ze benadrukt hoe belangrijk vrijwilligers als Rosbina en Ch’ing Sze voor het Taalhuis zijn. “Vrijwilligers vormen de muren van het Taalhuis. Zonder vrijwilligers stort het Taalhuis in elkaar!”
Iedere dinsdagochtend tussen 09.00 en 12.00 uur houdt Adri Carmio spreekuur in ‘De Oude School’- het pand van het WIJ-team op de hoek van de Zaagmuldersweg en de Heesterpoort. Wie wil deelnemen aan de lessen spreekvaardigheid – of vragen heeft over laaggeletterdheid – kan bij haar terecht voor informatie.